Kentsel Dönüşüm Harçları ve Teşvikleri

Türkiye’de son yıllarda kentsel dönüşüm süreçleri hızla yaygınlaşmaktadır. Özellikle deprem riski taşıyan bölgelerdeki yapıların yenilenmesi, daha sağlam ve yaşanabilir şehirler oluşturmak açısından kritik önem taşımaktadır. Bu süreçte vatandaşların dönüşüm projelerine katılımını artırmak amacıyla devlet tarafından çeşitli harç muafiyetleri ve teşvikler sağlanmaktadır.

Kentsel Dönüşümde Harç Muafiyetleri Nelerdir?

Kentsel dönüşüm projelerinde, belirli işlemler için çeşitli harç muafiyetleri uygulanmaktadır. Bu muafiyetler, vatandaşların mali yükünü azaltarak dönüşüm projelerine katılımını teşvik etmektedir.

• Tapu Harcı Muafiyeti: Riskli olarak tespit edilen yapılarda gerçekleştirilen ilk satış, devir, ipotek ve tapu tescil işlemleri tapu harcından muaftır. Bu durum, dönüşüm projelerinin ekonomik cazibesini artırmaktadır.
• Noter Harcı Muafiyeti: Kentsel dönüşüm sürecinde hazırlanan sözleşmeler, vekâletnameler ve diğer noter işlemleri de harçtan muaftır. Bu da projelerin başlangıç maliyetlerini düşürmektedir.
• Belediye Harçları ve Ücretlerinden Muafiyet: Belediyelerin normalde tahsil ettiği çeşitli inşaat harçları, ruhsat ücretleri ve benzeri ödemelerden dönüşüm projeleri kapsamında muafiyet uygulanmaktadır.

Kentsel Dönüşümde Devlet Teşvikleri Nelerdir?

Devlet, kentsel dönüşüm projelerine katılımı desteklemek ve projelerin hızlıca tamamlanmasını sağlamak amacıyla maddi destek ve teşvikler sağlamaktadır. Bu teşvikler hibe, kredi ve kira yardımları şeklinde gerçekleşmektedir.

Hibe ve Kredi Destekleri

Kentsel dönüşüm kapsamında sağlanan en önemli desteklerden biri de hibe ve kredi destekleridir. Hak sahipleri, konut veya işyerleri için belirlenen tutarlarda desteklerden faydalanabilmektedir:

• Konut sahiplerine: 875.000 TL hibe, 875.000 TL kredi ve ek olarak taşınma desteği olarak 125.000 TL olmak üzere toplamda 1.875.000 TL’ye varan destek sağlanmaktadır.
• İşyeri sahiplerine: İşyeri dönüşümlerinde ise toplam 875.000 TL’lik destek sağlanmakta olup bunun yarısı hibe, yarısı ise kredi şeklinde sunulmaktadır.

Kullanılan kredilerin geri ödemesi yapı ruhsatı alındıktan sonraki ikinci yılda başlamaktadır. Krediler, 10 yıl vadeli olup ilk yıl faizsizdir.

Kira Yardımları

Kentsel dönüşüm nedeniyle evlerini boşaltmak zorunda kalan hak sahiplerine kira yardımı sağlanmaktadır. Bu yardımların tutarı, şehirlere göre değişiklik göstermektedir:

• İstanbul için aylık kira yardımı 8.000 TL,
• Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa gibi büyükşehirlerde 6.000 TL,
• Diğer büyükşehirlerde 5.000 TL,
• Diğer illerde ise 4.000 TL’dir.

Kiracılar ise taşınma giderlerine yönelik bir defaya mahsus destek alabilmektedir.

Faiz Desteği

Kentsel dönüşüm kapsamında alınan krediler için devlet, faiz desteği sağlamaktadır. Bu destek sayesinde hak sahipleri daha düşük maliyetle kredi kullanabilmektedir. Faiz desteği tutarı genellikle kredi miktarının belirli bir oranı şeklindedir.

Kentsel Dönüşüm Teşvikleri İçin Başvuru Süreci

Kentsel dönüşüm teşviklerinden faydalanabilmek için takip edilmesi gereken başvuru süreci adımları şu şekildedir:

• Riskli yapı tespiti yaptırmak,
• Gerekli belgelerle birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı veya yetkili kurumlarına başvuruda bulunmak,
• Başvurunun incelenip onaylanmasını beklemek,
• Onay sonrasında teşvik ve yardımların alınması.

Başvuru sürecinin doğru yürütülmesi, teşviklerden etkin bir şekilde faydalanılabilmesi için önemlidir.

---

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Kentsel dönüşümde tapu harcı ödenir mi?
   • Hayır, kentsel dönüşüm kapsamında ilk satış, devir ve ipotek işlemleri tapu harcından muaftır.
2. Noter işlemleri için harç ödeniyor mu?
   • Kentsel dönüşüm kapsamında yapılan noter işlemleri harçtan muaftır.
3. Kira yardımı kaç ay verilir?
   • Riskli yapılar için 18 ay, riskli alanlarda 48 aya kadar kira yardımı sağlanmaktadır.
4. Kiracılar kira yardımı alabilir mi?
   • Kiracılara yalnızca taşınma masrafları için bir defaya mahsus yardım yapılmaktadır.
5. Devletin sağladığı kredi desteğinin geri ödemesi ne zaman başlar?
   • Yapı ruhsatının alınmasından sonraki 2. yılda geri ödemeler başlamaktadır.
6. Faiz desteği nedir?
   • Devlet tarafından sağlanan kredi için belli oranda uygulanan faiz indirimi desteğidir.
7. Başvurular nereye yapılır?
   • Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın ilgili birimlerine veya yetkili diğer kurumlara başvurulur.
8. İşyeri sahipleri de teşvik alabilir mi?
   • Evet, işyeri sahipleri de hibe ve kredi teşviklerinden faydalanabilir.
9. Kentsel dönüşüm kredi destekleri için hangi bankalar tercih edilmelidir?
   • Kamu bankaları başta olmak üzere pek çok özel banka da bu destekleri sağlamaktadır.
10. Kentsel dönüşüm teşviklerinden herkes faydalanabilir mi?
    • Riskli yapılarda malik, kiracı ve ayni hak sahipleri teşviklerden faydalanabilir.