Eşya hukuku, özel hukukun önemli bir dalı olarak, bireylerin mal varlıkları üzerindeki haklarını düzenler. Bu alandaki uyuşmazlıkların çözümünde devreye giren eşya avukatı, mülkiyet, zilyetlik ve sınırlı ayni haklarla ilgili hukuki destek sağlayan bir hukuk uzmanıdır. Peki eşya avukatı ne iş yapar, hangi davalara bakar ve ne zaman bir eşya avukatına başvurulmalıdır? İşte tüm bu soruların yanıtları bu yazıda.
Eşya Hukuku Nedir?
Eşya hukuku, kişilerin taşınır ve taşınmaz mallar üzerindeki mutlak haklarını düzenleyen hukuk dalıdır. Türk Medeni Kanunu’nun 683-1027. maddeleri arasında yer alır. Eşya hukuku; mülkiyet, zilyetlik, irtifak hakkı, rehin hakkı gibi konuları kapsar.
Bu alan oldukça teknik olup, mal sahipliği ve hak iddiası konusunda doğabilecek her türlü uyuşmazlığın çözümünü amaçlar.
Eşya Avukatı Kimdir?
Eşya avukatı, taşınır ve taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklarla ilgili hukuki süreçlerde müvekkillerine danışmanlık ve temsil hizmeti sunan avukattır. Eşya hukuku alanında uzmanlaşmış bu avukatlar, gerek davalı gerekse davacı tarafı temsil ederek mülkiyet hakkının korunmasına katkıda bulunurlar.
Bu alandaki avukatlar, sadece mahkemelerde değil; tapu müdürlükleri, icra daireleri, noter işlemleri gibi birçok farklı platformda da aktif rol oynarlar.
Eşya Avukatı Ne İş Yapar?
Eşya avukatlarının görevleri oldukça geniştir. En yaygın hizmet alanları şunlardır:
1. Mülkiyet Hakkının Korunması
Mülkiyet hakkı, en temel ayni haklardan biridir. Mülkiyet hakkının ihlali durumunda eşya avukatı:
- İhlalin sonlandırılması,
- Mülkiyetin iadesi,
- Mülkiyetin tescili,
gibi taleplerle dava açabilir.
2. Ortaklığın Giderilmesi Davaları (İzale-i Şuyu)
Birden fazla kişinin ortak olduğu mal varlıklarında paylaşım yapılamıyorsa, eşya avukatı izale-i şuyu davası açarak ortaklığın satış yoluyla sona ermesini sağlar.
3. Tapu İptali ve Tescil Davaları
Tapuda yapılan hatalı veya hukuka aykırı işlemlerin iptali için eşya avukatı devreye girer. Özellikle:
- Hileli satışlar,
- Miras yoluyla gelen hakların gaspı,
- Tapuda yanlış kişiye kayıt yapılması,
gibi durumlarda tapu iptali ve tescil davaları açar.
4. Zilyetlik Davaları
Zilyetlik, bir eşyanın fiili hakimiyetinde bulunma durumudur. Eşya avukatı, zilyetliğin ihlali ya da gaspı durumlarında zilyetliğin korunması davası açar.
5. Ecrimisil Davaları
Mal sahibinin bilgisi dışında kullanılan mallar için ecrimisil (haksız işgal tazminatı) talep edilir. Eşya avukatı, bu süreci başlatıp yöneterek mal sahibinin zararının tazminini sağlar.
6. İrtifak ve Geçit Hakkı Davaları
Bazı taşınmazlara erişim için diğer taşınmazlardan geçiş gerekebilir. Bu gibi durumlarda irtifak hakkı tesis ettirilmesi veya kaldırılması konusunda eşya avukatı dava açabilir.
Eşya Avukatı Hangi Mahkemelerde Dava Açar?
Eşya hukukuna ilişkin davalar genellikle asliye hukuk mahkemelerinde görülür. Ancak bazı durumlarda:
- Sulh hukuk mahkemesi (örn. izale-i şuyu davası),
- Kadastro mahkemesi (kadastro uyuşmazlıkları),
gibi özel mahkemeler de görevli olabilir. Eşya avukatı, davanın niteliğine göre doğru mahkemeyi belirler ve süreci etkin biçimde yürütür.
Eşya Hukuku Davalarında Dava Süreci Nasıl İşler?
Eşya hukukunda dava süreci şu aşamalardan geçer:
- Dava Dilekçesi Hazırlığı: Hukuki nedenlerin ve taleplerin açıkça belirtilmesi gerekir.
- Delillerin Sunulması: Tapu kayıtları, keşif, tanık beyanları gibi deliller sunulur.
- Karar Aşaması: Mahkeme deliller doğrultusunda karar verir.
- İcra Aşaması: Mahkeme kararı yerine getirilmezse, icra takibi yapılabilir.
Bu süreçte eşya avukatı, her aşamada müvekkilinin haklarını korur.
Eşya Avukatı Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Uzmanlık: Medeni hukuk ve eşya hukuku alanında deneyimli olması gerekir.
- Referans: Daha önce benzer davalarda elde edilen başarılar önemlidir.
- Şeffaflık: Dava süreci hakkında açık bilgi vermelidir.
- Ücretlendirme: Avukatlık ücretinin önceden netleştirilmesi önemlidir.
Eşya Avukatı Ücretleri Ne Kadar?
2025 yılı itibarıyla Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi‘ne göre, eşya hukuku davalarında vekalet ücretleri 15.000 TL ile 75.000 TL arasında değişmektedir. Ancak karmaşık davalarda bu ücret artabilir. Ayrıca dava harçları, keşif, bilirkişi ve tapu masrafları da dahil edilmelidir.
Ne Zaman Eşya Avukatına Başvurmalısınız?
Şu durumlarda bir eşya avukatına danışmanız gerekir:
- Tapu işlemlerinde anlaşmazlık varsa,
- Ortak mülklerde paylaşım sorunu yaşanıyorsa,
- Taşınmazınıza haksız şekilde el konulduysa,
- Mal varlığınız başkası tarafından kullanılıyorsa,
Bu tür ihtilaflarda hızlı hareket etmek, hak kaybını önler.
SSS: Sıkça Sorulan Sorular
1. Eşya avukatı ile gayrimenkul avukatı aynı şey mi?
Hayır. Eşya avukatı daha geniş bir alana hâkimdir; gayrimenkul avukatı yalnızca taşınmazlarla ilgilenir.
2. Eşya hukuku yalnızca taşınmazları mı kapsar?
Hayır, taşınır mallar da eşya hukukunun konusudur. Örneğin otomobil, ziynet eşyaları gibi mallar da bu kapsamdadır.
3. Tapu iptali için hangi sürede dava açılmalıdır?
Genellikle 10 yıllık hak düşürücü süre geçerlidir; ancak durumuna göre bu süre değişebilir.
4. Ecrimisil tazminatı neye göre belirlenir?
Malın değeri, kullanım süresi ve haksız işgal durumu göz önüne alınarak hesaplanır.
5. Zilyetliğin ispatı nasıl yapılır?
Tanık beyanları, fotoğraflar, komşu ifadeleri ve keşif raporları gibi delillerle ispat edilebilir.
6. Eşya avukatı olmadan dava açabilir miyim?
Mümkündür ancak teknik hatalar ciddi hak kayıplarına neden olabileceği için bir avukattan yardım alınması tavsiye edilir.
Sonuç
Eşya avukatları, bireylerin en temel haklarından biri olan mülkiyet hakkının korunmasında kilit rol oynar. Tapu, zilyetlik, ortaklık gibi birçok konuda hukuki destek sunan bu uzmanlar, karmaşık davalarda doğru yönlendirme ve etkin savunma ile adaletin sağlanmasına yardımcı olurlar. Eşya hukukunda herhangi bir hak ihlali yaşadığınızda, zaman kaybetmeden deneyimli bir eşya avukatına başvurmanız haklarınızı güvence altına almanın en sağlam yoludur.
No responses yet