Kira Tespit Davası Nedir? Şartları, Süreci ve Hukuki Dayanaklar
Günümüzde artan kira bedelleri nedeniyle kiracı ve ev sahipleri arasında uyuşmazlıklar sıkça yaşanmaktadır. Ev sahipleri, mevcut kira bedelinin düşük kaldığını öne sürerek artış talep edebilirken, kiracılar ise fahiş kira artışlarına karşı yasal haklarını korumaya çalışmaktadır. İşte bu noktada, kira tespit davası önemli bir hukuki araç olarak devreye girer.
Bu makalede, kira tespit davasının hukuki dayanaklarını, açılma şartlarını, süreçlerini ve dikkat edilmesi gereken hususları detaylı bir şekilde ele alacağız.
Kira Tespit Davası Nedir?
Kira tespit davası, kiralanan bir taşınmazın kira bedelinin mahkeme tarafından hakkaniyete uygun olarak belirlenmesi amacıyla açılan bir davadır.
Bu dava özellikle şu durumlarda gündeme gelir:
- Ev sahibi mevcut kira bedelinin düşük kaldığını düşünüyorsa
- Kiracı, ev sahibinin fahiş kira artışı talebine karşı hukuki bir tespit yaptırmak istiyorsa
- Kira sözleşmesinde kira artışıyla ilgili belirleme yapılmamışsa
Mahkeme, taşınmazın emsal kira değerlerini, ekonomik koşulları ve tarafların beyanlarını dikkate alarak yeni kira bedelini belirler.
Kira Tespit Davasının Hukuki Dayanağı
Kira tespit davasının dayanağı, Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 344 ve devamı hükümleridir.
Türk Borçlar Kanunu’nda Kira Tespiti
TBK madde 344’e göre:
“Taraflar kira bedelinin belirlenmesi konusunda anlaşamazsa, kira bedeli, emsal kira bedelleri dikkate alınarak hakim tarafından hakkaniyete uygun şekilde belirlenir.”
Buna göre, mahkeme rayiç kira bedelini, emsal taşınmaz kira bedellerini ve mevcut ekonomik koşulları dikkate alarak hakkaniyete uygun bir kira bedeli belirler.
Kira Artışı ve Fahiş Kira Artışlarının Hukuki Durumu
- Kira sözleşmesi 5 yıldan kısa süreliyse, kira artışı TÜFE oranı ile sınırlandırılmıştır.
- Sözleşme 5 yılı geçmişse, mahkeme yeni kira bedelini belirleyebilir.
- 10 yıllık uzama süresini dolduran sözleşmelerde, ev sahibi kira sözleşmesini feshedebilir.
Kira Tespit Davasının Tarafları Kimlerdir?
Davacı (Ev Sahibi veya Kiracı) ve Davalı Taraf
- Davacı: Kira bedelinin hakkaniyete uygun olmadığını iddia eden ev sahibi veya kiracı olabilir.
- Davalı: Karşı taraf (kiracı veya ev sahibi) davalı konumundadır.
Kira Tespit Davasında Hukuki Temsil ve Avukat Zorunluluğu
Kira tespit davalarında avukat tutma zorunluluğu yoktur, ancak uzman bir avukat süreci daha hızlı ve etkili yönetebilir.
Kira Tespit Davasının Açılma Şartları
- Geçerli bir kira sözleşmesinin bulunması gerekir.
- Kiracı veya ev sahibi, kira bedelinin hakkaniyete uygun olmadığını iddia etmelidir.
- Mahkemeye başvurulması gerekir.
Hangi Mahkemede Açılır? Yetkili ve Görevli Mahkeme
- Yetkili Mahkeme: Kiralanan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi
- Görevli Mahkeme: Sulh Hukuk Mahkemesi
Kira Tespit Davasında Süreç Nasıl İşler?
1. Dava Açma ve Gerekli Belgeler
Davacı, kira sözleşmesi, emsal kira bedelleri ve ekspertiz raporlarıyla birlikte mahkemeye başvurur.
2. Mahkeme ve Bilirkişi Süreci
Mahkeme, bilirkişi raporu alarak taşınmazın güncel kira değerini tespit eder ve tarafları dinler.
3. Mahkeme Kararı ve Uygulanması
Hakim, hakkaniyete uygun bir kira bedeli belirler. Mahkeme kararı bir sonraki kira dönemi itibarıyla uygulanır.
Kira Tespit Davasının Sonuçları
- Mahkeme kira bedelini yükseltirse, yeni bedel bir sonraki kira döneminde uygulanır.
- Mahkeme kira bedelinde değişiklik yapmazsa, mevcut kira bedeli geçerli olur.
- Dava sonuçlanmadan kira artırımı yapılmaz.
Kira Tespit Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ev sahipleri, davayı kira dönemi bitmeden açmalıdır.
- Kiracılar, fahiş kira artışı taleplerine karşı dava açabilir.
- Emsal kira bedelleri mutlaka toplanmalı ve bilirkişiye sunulmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
❓ Kira tespit davası ne kadar sürer?
📌 Ortalama 6 ay – 1 yıl arasında sürmektedir.
❓ Kira tespit davası geriye dönük açılabilir mi?
📌 Hayır, mahkeme kararı yalnızca gelecekteki kira dönemleri için geçerlidir.
❓ Kira tespit davasında TÜFE oranı uygulanır mı?
📌 5 yıldan kısa süreli kira sözleşmelerinde TÜFE oranı sınırdır. 5 yılı geçen sözleşmelerde mahkeme hakkaniyete göre kira bedelini belirleyebilir.
❓ Dava devam ederken ev sahibi kira artırabilir mi?
📌 Hayır, dava sonuçlanmadan kira artırımı yapılamaz.
Sonuç: Kira Tespit Davası ile Hakkınızı Koruyun
Kira bedelinin hakkaniyete uygun olarak belirlenmesi için kira tespit davası açmak mümkündür. Kiracılar fahiş kira artışlarına karşı, ev sahipleri ise düşük kalan kira bedellerine karşı bu davayı açabilirler. Mahkeme, emsal kira bedelleri ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurarak adil bir karar verir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Uzman bir avukattan destek almak, sürecin daha hızlı ve doğru bir şekilde ilerlemesini sağlayacaktır.
No responses yet